Trong khi học môn Thực hành bán thuốc tại HMC cơ sở đào tạo Mỹ Đình có việc Sinh viên thực hành tiếp xúc với các tình huống kê đơn cụ thể có dùng thuốc Kháng sinh đường uống, một số bạn Sinh viên Khoa Dược đẫ rất chú ý đến việc trong một số đơn có kê cả các chế phẩm men tiêu hóa như Antibio, Probio, Enterogermina…Lý do tại sao lại như vậy ?
Men tiêu hóa là một dạng thực phẩm chức năng ngày càng trở nên phổ biến và được bán trên thị trường để cải thiện các triệu chứng về tiêu hóa như, đầy bụng, khó tiêu và đầy hơi…Men tiêu hóa (enzym) có bản chất là các protein làm tăng tốc độ phản ứng hóa học biến chất dinh dưỡng thành các chất mà hệ tiêu hóa có thể hấp thụ. Các men tiêu hóa xuất hiện ở nhiều nơi khác nhau trong đường tiêu hóa: Nước bọt, dạ dày, tuyến tụy và ruột. Phần lớn các men tiêu hóa được sản xuất bởi tuyến tụy và bài tiết vào ruột non, đây là nơi diễn ra quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.
Trong cơ thể chúng ta có một hệ sinh thái các vi khuẩn cả tốt và xấu. Hệ vi sinh này thường ở trạng thái cân bằng và chúng ta chung sống hòa bình với các vi khuẩn trong hệ sinh thái này. Nếu vì một lý do nào đó mà hệ sinh thái này bị mất cân bằng, vi khuẩn gây bệnh có cơ hội phát triển,cở thể sẽ đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng. Men vi sinh hay còn gọi là Men vi khuẩn sống có trong sữa chua thường được dùng để bổ sung vào hệ tiêu hóa, lập lại cân bằng vi sinh. Nếu vì một lý do gì đó mà hệ vi sinh này bị mất cân bằng như dùng nhiều kháng sinh gây rối loạn tiêu hóa, trẻ bị suy dinh dưỡng, bị những bệnh bẩm sinh về ruột, tụy, dạ dày, bị teo mật, suy gan… hoặc sau khi được phẫu thuật các bộ phận trên, việc bổ sung men vi khuẩn sống là rất cần thiết.
Tuy nhiên, việc sử dụng loại men nào, số lượng, liều lượng và thời gian ra sao đều phải do thầy thuốc chuyên khoa chỉ định và theo dõi sau khi thăm khám cụ thể. Thông thường, các sản phẩm này đều được uống trước bữa ăn và chỉ uống từng đợt 7 – 10 ngày vì dùng kéo dài chỉ làm cho các tuyến tiết dịch tiêu hóa bị ức chế, giảm tiết rồi có khi bị teo đi.
Men vi sinh chủ yếu có hai chủng là từ vi khuẩn (Lactobacillus) hoặc từ nấm (Saccharomyces boulardic) hay phối hợp cả hai… Tuy nhiên, dù là loại nào thì đây cũng đều là một loại thuốc, không nên lạm dụng. Men vi sinh có vi khuẩn sống và một số là vi khuẩn đã được chọn lọc để uống vào cơ thể thì hoạt động như là một quần thể vi sinh vật có lợi cho đường tiêu hóa. Khi đang tiêu hóa bình thường thì việc bổ sung vào là thừa, dễ dẫn tới mất cân bằng và rối loạn tiêu hóa. Loại men probiotic làm từ nấm thì có thể gây nhiễm nấm vào máu trong trường hợp trẻ bị bệnh nặng hoặc suy giảm miễn dịch.
Sữa chua probiotic thực chất là thức ăn chức năng nhằm đưa vi khuẩn sống có lợi vào cơ thể. Khi đưa vào cơ thể, các probiotic này phải được lựa chọn, được đánh giá qua thử nghiệm lâm sàng để chứng minh được vai trò tác dụng và thực tế điều này không phải nhà sản xuất sản phẩm từ sữa nào cũng có đủ điều kiện để thực hiện. Hơn nữa, với loại vi khuẩn sống này đòi hỏi điều kiện bảo quản nghiêm ngặt, nếu không sẽ là mầm bệnh để các vi khuẩn khác xâm nhập và phát triển.
ThS Lê Quốc Thịnh – Giảng viên Khoa Dược HMC Mỹ Đình